princenhage.net

Dromen over vroeger. Princenhage 75 jaar stadsdeel Breda

Verliefd op een dorp. Dat zei ik over Effen. Ik zeg het op de allereerste plaat over Princenhage. Geboren in haar kerkdorp Beek zit Princenhage in m'n hart. Door afstamming, overlevering en de Princenhagenaars van deze tijd. We hebben herinneringen aan 75 jaar 't Aogje; vanaf 1942 'dorp in Breda'. Tal van gebeurtenissen staan ons voor het geestesoog. We halen ze op. De mensen die hier leefden en leven: ze horen er voor altijd bij. Volgens Louis Paul Boon moet je (Ook de afbreker bouwt op) zeven begrafenissen bezoeken voordat je een feest meemaakt. Afgezien van carnaval en nog enkele festiviteiten is dit een eerlijke observatie. Leven en dood in een dorp lijken nog dichter bij elkaar te staan dan in de stad. Gewoon omdat je iedereen kent of iedereen kent jou. Aan die mensen denk je, zoals aan de vriendelijke opa Nouwens als ik op de foto het pand Nouwens op de Haagsemarkt bekijk. Volgens Wies Jansen was hij de "reserveburgemeester van Princenhage". Ik had het idee dat hij gewoon 'de burgemeester' was. Een toffe, joviale Swiebertjesburgemeester. Met zijn stok toeristen wijzend op het raadhuis en de Martinuskerk. Hij had zelfs een ambtsketen en dat die tot nu toe ontbreekt in ons Princenhaagse Museum is een kwestie van nader onderzoek. Zonder twijfel komt hij net zo pronkend in de glazen uitstalkast te staan als de ambtsketen van burgemeester Sutorius, royaal in bruikleen gekregen van Heemkunde Kring Op de Beek. (Ad van Melis). Naast het pand Nouwens zien we dat van Ad Speek en van Cees van Unen, de schoenmaker, orthopedisch. Hij zat als bank-bencher altijd trouw één bank voor me in de St. Martinuskerk.

Mijn persoonlijke herinneringen aan hem zijn er vele. Cees had scherpe en heldere opvattingen. Ik praatte graag met hem na de H. Mis op zaterdagavond. Over Princenhage, nepnieuws, politiek en geloof. De eeuwige gelukzaligheid was "trut in pakskes". "We gaan ons daar toch niet op een harpje zitten vervelen?" "Van de aarde heeft Hij iets geweldigs gemaakt. Mogen we dat dan ook van het bovenaardse verwachten?" Volgens Wies Jansen heeft wel eens iemand bij Cees een paar schoenen gekocht die niet te duur mochten zijn. "Want ze waren toch maar bestemd om in te lopen". (Uit: bij ons in 't Aogje).

Edu Schol, redacteur van deze website, noemt het afleveringsgewijs overzien van 75 jaar Dorp in Breda "dromen over vroeger". Dat gaan we dit jaar aan de hand van mooie foto's hier doen. Princenhage biedt van diverse kanten een lieflijke aanblik en welke kant je ook neemt de verrassing over het vele groen in 't Aogje is blijvend groot. Beide foto's zijn van 1968, getiteld Breed panorama Haagsemarkt en Zicht op oude Haagweg/Posthoornstraat e.o. Klik er maar eens op. Zelf zegt de webmaster over beide foto's die het Princenhage van 50 jaar hiervóór tonen: "Deze foto kan ik je niet onthouden. Het is een knutselarijtje van me, een aantal opnamen van Paul van den Bogaert aan elkaar geplakt tot een panorama. Het is 1968 en de zon is nét onder. Je ziet daarom de lichtjes van de oude Ettensebaan, de oude loop van de Heilaarstraat en op de tweede foto, die in de richting van de stad is genomen, zie je hoe leeg het hier toen nog was en de oude bebouwing van de Haagweg en de loop van de Posthoornstraat". Het is inderdaad frappant hoe mooi leeg is. Daar heeft hij gelijk in.

Een beeld dat nagenoeg leeg is en trage zwart-wit-film zonder al teveel beweging is meestal indrukwekkend. 50 Jaar geleden in 1968 was Princenhage vrij leeg maar... nieuwe foto's zullen aantonen dat dat met de binnengebieden met name nog altijd het geval is. Een voorbeeld geeft deze foto (op de vervolgpagina) weer van binnen gebied Voorstraat tot aan de Johannes kerk. Met uitzicht op de St. Martinuskerk. Wie 'n keer achter de panden een kijkje nam aan de Voorstraat wordt een prachtig perspectief geboden op handel en bedrijvigheid door dorpse bebouwing dat wil zeggen mooie straatpanden; in de tuinen uit steen opgebouwde loodsen voor opslag, lover, struiken en struweel en boven dit alles de magnifieke St. Martinuskerk. De bijgebouwen in dit gebied zijn oud en soms monumentaal. Het gebouw op de foto met de stalvensters is van omstreeks 1890. Varkensstal, leerlooierij, opslag voor de verfhandel; door de tijden heen wisselden de functies. Maar het typische gebouwtje is er nog steeds. Verderop zien we het andere gedeelte van de Haagweg en het Mariakapelletje in het groen. In de verte de skyline van de stad. De silo's van de Suikerunie en de Grote Kerk.

Princenhage wordt fotogeniek begrensd door het magnifieke torentje op de Johannes kerk.

Rinie Maas

Overige nieuwsberichten